sobota, 10 sierpnia 2013

Międzynarodowa Parada Równości [RELACJA]

Na zaproszenie Polskiego Instytutu w Sztokholmie Elżbieta Bajan, jako przedstawicielka Stowarzyszenia Akceptacja, uczestniczyła w trzydniowych uroczystościach Międzynarodowej Parady Równości.
Relacja Elżbiety Bajan.



HAPPY PRIDE!


Relacja Elżbiety Bajan z wizyty w Sztokholmie z okazji Parady Równości 2013


Na zaproszenie Polskiego Instytutu w Sztokholmie uczestniczyłam w trzydniowych uroczystościach Międzynarodowej Parady Równości. Jako przedstawicielka Stowarzyszenia Akceptacja serdecznie dziękuję za to wyróżnienie. Byłam jedyną Polką, matką homoseksualnego dziecka w grupie rosyjskich i szwedzkich rodziców uczestniczących w Paradzie. W czwartek, 1 sierpnia byliśmy z organizatorami Parady na koncercie, na którym występowali liczni zwycięzcy Eurowizji. Wśród wielu gwiazd wystąpiła laureatka z 1956 roku. 89-cioletnia piosenkarka, podobnie jak inni artyści, solidaryzowała się tym samym z osobami LGBT. Na stadionie tłum międzynarodowych grup wsparcia osób LGBT, ich rodzin i przyjaciół; obok mieszkańcy Szwecji. Na każdym kroku uściski i słowa: „Happy Pride”. Radość. Piątek, samo południe. Na scenie teatru w Domu Kultury usytuowanego w samym centrum Sztokholmu mamy z Katarzyną Remin z ramienia KPH, pomysłodawczynią projektu „Rodzice Odważcie się Mówić” wystąpienie. Oto słowa jakie wygłosiłam:

Witam wszystkich!
Dziękuję za zaproszenie. Nazywam się Elżbieta Bajan i przyjechałam tutaj jako matka cudownej, młodej kobiety, aby opowiedzieć Wam kilka krótkich historii. To wielki zaszczyt być tutaj w stolicy Szwecji z Wami, ludźmi, którzy walczą o równe prawa.
Od ponad stu lat Nagroda Nobla rozdawana jest rokrocznie w Sztokholmie. Jestem dumna z tego powodu, że jestem Polką. Jedną z najbardziej znanych laureatek Nagrody Nobla była Polka, Maria Skłodowska-Curie. Otrzymała ją dwukrotnie, z chemii i fizyki. Obecnie w moim mieście rodzinnym, Wrocławiu wystawiana jest w Teatrze Polskim sztuka pt.: „Marie i Blanche”. Traktuje ona o życiu Marii Skłodowskiej i Blanche, jej francuskiej przyjaciółki. W sztuce tej nie ma żadnej aluzji, że Maria Skłodowska byłą homo- czy biseksualna. Ale w czasach, kiedy ona żyła, ludzie z homoseksualną orientacją wysyłani byli do szpitala psychiatrycznego razem z prostytutkami i osobami chorymi psychicznie. Czy, gdyby ktokolwiek wiedział, że Skłodowska była lesbijką, dostałaby Nagrodę Nobla? Co się teraz zmieniło? PRZEZ PONAD 100 LAT ZMIENIŁO SIĘ WIELE!
Dzisiaj w wielu krajach otwarcie możemy mówić o osobach LGBT, organizować happeningi, parady równości, pisać i czytać książki o nich, tworzyć i oglądać filmy; a nawet zdobywać Oskary Akademii Filmowej za obraz opisujący życie gejów, jak to miało miejsce w 1993 z filmem „Filadelfia”. Znana polska reżyserka, Agnieszka Holland już jakiś czas temu nakręciła film o miłości pomiędzy dwoma poetami, którzy byli gejami pt.: „Całkowite Zaćmienie”. Jej córka jest lesbijką. Nie musi się ukrywać jak w czasach Marii Skłodowskiej. Dlaczego? Czasy zmieniają się na lepsze. W 1990 roku Światowa Organizacja Zdrowia wykreśliła homoseksualizm z listy chorób i uznano, że nie jest on ani chorobą psychiczną, ani zaburzeniem mentalnym, więc nikt kto jest homoseksualną osobą nie powinien z tego powodu być leczony – gdziekolwiek na świecie. Jeśli jednak świat tak zmądrzał, to dlaczego tutaj jestem? Dlaczego Wy tutaj jesteście? Dlaczego heteroseksualni ludzie nie muszą maszerować po ulicach, aby pokazać, że są nieszczęśliwi z powodu swojej orientacji seksualnej? DLATEGO, ŻE NA ŚWIECIE DALEJ JEST WIELE HOMOFOBII, MARGINALIZACJI I STYGMATYZACJI OSÓB LGBT.
Dwa fakty.
Z jednej strony jestem dumna z Polki, Marii Skłodowskiej, z drugiej strony wstydzę się za innego laureata Nagrody Nobla, również Polaka, Lecha Wałęsę. W 1983 roku Lech Wałęsa otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Na wiosnę 2013 roku powiedział, że ludzie homoseksualni powinni siedzieć w tylnych rzędach, a nawet za murem, co w polskich wspomnieniach nieuparcie kojarzy się z Gettem. Polska dziennikarka, Monika Olejnik, powiedziała, że to jest plama na laureacie Narody Nobla. Ja uważam, że to jest plama na całym polskim narodzie, jako że Lech Wałęsa był naszym prezydentem.
W moim kraju małżeństwo pomiędzy ludźmi tej samej orientacji jest zabronione – obywatele nie mają tym samym równych praw. Lecz akceptacja dla osób LGBT jest z roku na rok coraz większa. ALE NAWET TO NIE JEST DANE WSZYSTKIM NA ŚWIECIE!
W Arabii Saudyjskiej wciąż jest kara śmierci za kontakty homoseksualne.
Teraz moja historia jako zwykłej Polki.
Dwa tygodnie temu kupiłam sukienkę w paski, w kolorach tęczy. Pewnego dnia rano szłam chodnikiem, aby zrobić zakupy. Spotkałam grupę młodzieńców. Każdy z nich miał butelkę piwa w ręce. Spojrzeli na mnie, na moją sukienkę. Nie wiedziałam, o co chodzi. W drodze powrotnej jeden z młodzieńców powiedział: „Baba z kut..”. Według mnie mowa homofobiczna powinna być karana i nie ważne kto jej używa, Laureat Nagrody Nobla, czy chuligan. Obaj ranią niewinnych ludzi bez powodu.
Podsumowując.
Moja córka jest lesbijką. Moja córka jest najwspanialszą młodą kobietą na świecie. Kocham moją córkę tak bardzo, że postanowiłam ją wspierać, jak również każdego, kto jest w grupie LGBT. Tak więc jestem tutaj z Wami.
Nie ustawajcie w marszach, uśmiechach, uściskach, przytulaniach, całusach, okazywaniu miłości, szerzeniu miłości, a nie nienawiści, edukowaniu, walce o równe prawa na całym świecie.
Jestem członkiem nowo-powstałego stowarzyszenia o nazwie Akceptacja Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób LGBT stworzonym w Polsce na wiosnę tego roku. Agnieszka Holland jest naszym członkiem honorowym. Jest to pierwsze tego rodzaju stowarzyszenie w Polsce. Naszym zadaniem jest edukowanie społeczeństwa i wspieranie osób LGBT oraz ich rodzin.
Dziękuję za uwagę!

Sobota, 3 sierpnia 2013


Happy Pride w Sztokholmie, godzina 13-ta. Na niebie lazur. Słońce przygrzewa niemiłosiernie. 29 stopni. Ze szczytu łagodnego wzgórza, jak okiem sięgnąć, kolorowy tłum oczekujących. Za plecami żaglowce, promy, statki lekko kołyszące się na morskiej fali. Warkot helikoptera w górze. W zasięgu wzroku ukazuje się zdalnie starowana kamera. W tłumie dziennikarze z całego świata. Nadjeżdżają pierwsze policyjne motocykle. Torują drogę szerokości jednego pasa jezdni dla nadchodzącej Parady Równości. Jednej z największych parad homo, bi, trans, queer na całym świecie. Nagle oklaski. Są. Cztery konie, idealnie dobrane maścią, jasne kasztanki. Na nich policja konna. Dwie kobiety i dwóch mężczyzn. Za nimi konie mechaniczne. Na nich parami siedzą lesbijki i geje. Ryk silników. Harleye. Pierwsze transparenty. Afryka Południowa, Uganda, Afryka. Maszerują za tych, którzy nie mogą, którzy są w więzieniu. Przed oczami widzów przewija się tłum ludzi z ustami zaklejonymi czarną taśmą. Wstrząsające wrażenie. Tuz za nimi polska flaga. Usta maszerujących zaklejone srebrną taśmą. Pierwsza platforma, muzyka, taniec, wiwaty, tęczowe chorągiewki i chorągwie. Tuż za nimi białe gwiazdy Dawida na tęczowych flagach. Idą przedstawiciele sztokholmskiej synagogi. Następna platforma. Tęczowe rodziny. Każda rodzina ma tęczowy parasol, a przy dziecięcych wózkach małe tęczowe parasole. Wybuch oklasków, wiwatów. Za nimi platforma QX i już są. Rodzice osób LGBT z Sankt Petersburga. Tłum szaleje. Oklaskom nie ma końca. Tuż za nimi szwedzcy rodzice. Przyłączamy się z Kasią do parady. Brakuje nam polskiej flagi. Może następnym razem. Serce ogarnia duma. Serdeczność z jaką wita rodziców tłum jest zaskakująca w porównaniu z polskimi paradami. Dreszcz wzruszenia. Płaczące, młode osoby wśród widzów. Emocje. Po pół godzinie marszu wychodzę, aby przyjrzeć się dalszej części parady.

Czego tam nie było? Kogo tam nie było? Kobieta Papież, czarnoskóry Pop, kobieta w klatce ciągnięta na łańcuchu przez mężczyznę, wojsko, policja, lekarze, sztokholmskie Towarzystwo Psychologiczne, lekarze, przedstawiciele dekadencji, aktorzy, baletmistrzynie i baletmistrze, politycy. Para nowożeńców, dwóch starszych mężczyzn z Wielkiej Brytanii w cadillacu z tablicą rejestracyjną Just Married ciągnących za samochodem tęczowe kubki. Po bokach tysiące aparatów fotograficznych w rękach Szwedów, Rosjan, Japończyków, Chińczyków, Włochów, Brytyjczyków, itd. Na widok transparentu rodziców osób LGBT młoda kobieta z tłumu widzów zaczyna płakać, jakby chciała powiedzieć „Ja też chcę mieć matkę, ojca biorących udział w pochodzie, matkę, która mnie wspiera, nie wyrzuca z domu”. Mijają trzy godziny. Trasą prowadzącą przez centrum przemaszerowało 50 000 osób LGBT z całego świata. Wiwatujących było 6000 ludzi. Kogo nie było na paradzie? Nie było przeciwników obrażających, szydzących, potępiających, gardzących człowiekiem, transparentów, ani ludzi którzy by je nieśli. Nie było też policji pilnującej porządku. Cały Sztokholm akceptujący, tolerujący. Poczucie bezpieczeństwa. Po paradzie świętowanie na ulicach; setki kabrioletów, w parkach i na trawnikach; wzdłuż wybrzeża pary na kocach z butelką szampana i kieliszkami. Ucztowanie. W przy restauracyjnych ogródkach na chodnikach siedzący ludzie przy kieliszkach z winem, a wśród nich dostojne Japonki w tradycyjnych kimonach. Zabawa trwała do białego rana. Odsypiali w samolotach wracając w niedzielę do domów, do swoich krajów już nie tak tolerancyjnych jak Szwecja, krajów pełnych stereotypów, uprzedzeń, dyskryminacji, krajów potępiających związki homoseksualne, krajów pełnych mowy nienawiści i przestępstw na tym tle.

Jeszcze raz dziękuję pracownikom Polskiego Instytutu w Sztokholmie za gościnę i opiekę, w tym naszym opiekunom Weronice i Michałowi. Może dożyję, czasów kiedy Polska będzie podobna do Szwecji w pełnym akceptowaniu osób LGBT. Oby.

Elżbieta Bajan